Khi đàm phán hợp đồng mua bán, bạn thường được nghe về điều khoản giao nhận quốc tế incoterms để điều chỉnh giá cả hàng hóa, bạn chưa rõ incoterms hay các điều khoản như thế nào, bài viết dưới sẽ đưa cho bạn cái nhìn tổng quan rõ ràng nhất về Incoterms 2020.
1. Incoterms là gì
Incoterms là từ viết tắt của cụm từ tiếng Anh: International Commerce Terms là tập hợp các quy tắc thương mại quốc tế quy định về trách nhiệm của các bên trong hợp đồng ngoại thương trong phạm vi thương mại quốc tế, không áp dụng trong các giao dịch trong nước(Theo ICC).
Incoterms là các điều khoản thương mại quốc tế được chuẩn hóa, và được nhiều quốc gia, vùng lãnh thổ trên thế giới công nhận và sử dụng rộng rãi. Nội dung chính của các điều khoản này phải kể tới 2 điểm quan trọng:
- Trách nhiệm của bên mua, bên bán
- Điểm chuyển giao trách nhiệm, chi phí, rủi ro từ người bán sang người mua
Chú ý: Incoterms không phải là luật, nên những quy tắc đề ra không có tính chất bắt buộc. Người mua và người bán không phải tuân thủ theo Incoterms, nếu họ không lựa chọn một trong những quy tắc này làm hợp đồng. Chỉ khi cả hai đưa Incoterms vào hợp đồng lúc đó nội dung của quy tắc áp dụng mới mang tính ràng buộc.
2. Đơn vị phát hành
Incoterms do phòng Thương mại Quốc tế (International Chamber of Commerce – ICC) phát hành. Hiện bộ quy tắc này được xuất bản bằng nhiều thứ tiếng, phổ biến nhất là Tiếng Anh. Bạn cũng có thể tham khảo Incoterms tiếng Việt của nhà xuất bản Thông tin và truyền thông, bản 2010 và 2020.
3. Mục đích chủ yếu của Incoterms
Mục đích chính của Incoterms để giải thích những điều kiện thương mại thông dụng trong ngoại thương. Theo đó, phân chia rõ trách nhiệm, chi phí, và rủi ro trong quá trình chuyển giao hàng từ người bán sang người mua. Nhờ đó các bên tham gia có cách hiểu thống nhất, tránh hoặc giảm thiểu những tranh chấp phát sinh do mỗi bên có cách hiểu khác nhau về một số quyền và trách nhiệm cơ bản của mình.
Vậy có thể tóm lược 3 mục tiêu của Incoterms gồm:
- Giải thích những điều kiện thương mại thông dụng
- Phân chia trách nhiệm, chi phí, rủi ro giữa người mua và bán
- Giảm thiểu tranh chấp, rủi ro do hiểu nhầm
Giả sử nếu không có các điều khoản Incoterms này, hai bên mua bán sẽ phải đàm phán từng chi tiết, và như vậy thì hợp đồng sẽ trở nên dài dòng và mất nhiều thời gian thương thảo. Thay vì vậy, Incoterms quy định sẵn một bộ các quy tắc, kiểu thành block có sẵn với chi tiết kèm theo. Khi đã lựa chấp thuận sử dụng quy tắc nào, thì coi như đã “tích hợp” những nội dung của quy tắc đó vào hợp đồng, đỡ phải thảo luận dài dòng, mà vẫn đảm bảo tính thông hiểu cao nhất (tất nhiên, không hiểu do yếu nghiệp vụ thì miễn bàn).
4. Bốn nhóm điều kiện E, F, C, D
Các nhóm điều kiện của Incoterm bao gồm:
4.1. E: Exwork
Quy tắc EXW Incoterms 2020 là điều kiện mà nghĩa vụ của người bán là ít nhất. Điều kiện Exw thường được sử dụng nếu người bán không có kinh nghiệm xuất khẩu hoặc không có khả năng làm thủ tục hải quan, vận tải, mua bảo hiểm,…
Với điều kiện này, người bán chỉ cần đặt hàng hóa tại xưởng của mình hoặc tại địa điểm 2 bên quy định với nhau trong hợp đồng ở trạng thái sẵn sàng để giao hàng, bên mua sẽ tới nhận hàng và mang hàng đi, làm mọi thủ tục, chịu mọi chi phí và rủi ro với hàng hóa từ khi nhận hàng. Đây là quy tắc duy nhất mà người mua phải thông quan cả xuất khẩu và nhập khẩu.
4.2. F: FOB – Free on board; FCA – Free Carrier; FAS – Free Alongside
FCA Incoterms 2020 (Free Carrier) thì người bán phải giao hàng hóa cùng các chứng từ liên quan đã được nêu đến trong hợp đồng cho người mua. Nếu hàng được giao tại nơi nằm dưới quyền kiểm soát của người bán (nhà kho hay xưởng) thì người bán có nghĩa vụ bốc hàng lên phương tiện vận tải đến lấy hàng. Nếu hàng được giao ngoài ơi nằm dưới quyền kiểm soát của người bán như là cảng biển hay cảng hàng không, thì người bán có nghĩa vụ vận chuyển hàng hóa đến địa điểm đó, người mua sẽ phải chịu trách nhiệm về việc bốc hàng từ xe của người bán và mọi rủi ro và chi phí từ đó về sau.
FAS Incoterms 2020, người bán thông quan xuất khẩu và vận chuyển hàng đến dọc mạn tàu chuyên chở mà người mua chỉ định. Điều này có nghĩa là người bán sẽ chịu trách nhiệm cho mọi rủi ro và chi phí xảy ra đối với hàng hóa tới khi hàng được vận chuyển tới song song mạn tàu được chỉ định.
Với FOB Incoterms 2020, người bán hoàn thành nghĩa vụ giao hàng cho người mua khi hàng hóa đã nằm an toàn trên tàu, dưới sự định đoạt của người mua tại cảng đã thỏa thuận trong hợp đồng.
4.3. C: CRF – Cost and Freight; CIF – Cost Insurance and Freight; CPT – Carriage Paid To, CIP – Cost Insurance Paid to
CFR Incoterms 2020, người bán thông quan xuất khẩu và vận chuyển hàng đến đặt hàng lên trên tàu chuyên chở do người mua chỉ định tại cảng đi do 2 bên thỏa thuận trong hợp đồng hoặc mua lại hàng hóa đã đặt sẵn trên phương tiện vận tải nói trên. Rủi ro về mất mát hay hư hỏng hàng hóa sẽ chuyển từ người bán sang người mua khi mà hàng hóa đã an toàn trên tàu
CIF Incoterms 2020, người bán thông quan xuất khẩu và vận chuyển hàng đến đặt hàng lên trên tàu chuyên chở do người mua chỉ định tại cảng đi do 2 bên thỏa thuận trong hợp đồng hoặc mua lại hàng hóa đã đặt sẵn trên phương tiện vận tải nói trên. Rủi ro về mất mát hay hư hỏng hàng hóa sẽ chuyển từ người bán sang người mua khi mà hàng hóa đã an toàn trên tàu.
Với CPT Incoterms 2020, người bán có nghĩa vụ vận chuyển hàng giao cho người chuyên chở. Đây là quy tắc có thể sử dụng cho mọi phương thức vận tải, bao gồm cả vận tải đa phương thức. Bên bán sẽ chịu chi phí vận chuyển hàng đến cảng đích, rủi ro sẽ được chuyển giao khi mà hàng hóa được giao cho bên vận tải đầu tiên
Với CIP Incoterms 2020, người bán có nghĩa vụ vận chuyển hàng giao cho người chuyên chở, trả tiền vận chuyển hàng tới cảng đích và mua bảo hiểm cho hàng hóa theo điều kiện A là điều kiện bảo hiểm cao nhất. Đây là quy tắc có thể sử dụng cho mọi phương thức vận tải, bao gồm cả vận tải đa phương thức
4.4. D: DAT – Delivered at Terminal, DAP – Delivered at Place, DDP – Delivered Duty Paid
DAP Incoterms 2020, người bán chuyển giao hàng hóa và rủi ro sang cho người mua khi hàng hóa được đặt dưới quyền định đoạt của người mua, trên phương tiện vận tải đã ở địa điểm đích nhắc đến trong hợp đồng, sẵn sàng để dỡ xuống. Đây là quy tắc có thể sử cho nhiều phương thức vận tải.
DPU Incoterms 2020, người bán chuyển giao hàng hóa sang cho người mua khi hàng hóa đã dỡ xuống khỏi phương tiện vận tải và được đặt dưới quyền định đoạt của người mua ở địa điểm đích nhắc đến trong hợp đồng. Đây là quy tắc có thể sử cho nhiều phương thức vận tải. Nếu bên bán cảm thấy mình không thuận tiện cho việc dỡ hàng xuống bằng người mua thì nên chọn phương thức DAP.
Với DDP Incoterms 2020, người bán chuyển giao hàng hóa sang cho người mua khi hàng hóa đã được đưa tới địa điểm giao hàng đã quy định trong hợp đồng, dưới sự định đoạt của người mua, đã thông quan nhập khẩu, sẵn sàng để dỡ xuống. Đây là quy tắc mà người bán phải chịu mức trách nhiệm cao nhất, làm cả thông quan đầu nhập khẩu.
*Lưu ý: Trong 11 điều kiện trên cần lưu ý có 4 điều kiện chỉ áp dụng cho vận tải biển và thủy nội địa (FAS, FOB, CFR, CIF). 7 điều kiện còn lại có thể áp dụng cho mọi phương thức vận tải: đường bộ, đường sắt, đường biển, đường hàng không.
5. Một số lưu ý về Incoterms
- Incoterms không mang tính bắt buộc, và nó không phải là luật. Như đã nói ở đầu bài viết, chỉ khi hai bên thống nhất điều khoản Incoterms sẽ sử dụng trong hợp đồng thì các nội dung trong quy tắc mới mang tính bắt buộc và hai bên có trách nhiệm và nghĩa vụ thực hiện nó.
- Incoterms có nhiều phiên bản, và các phiên bản sau không phủ nhận phiên bản trước. Cần ghi rõ phiên bản Incoterms đang sử dụng trong bản hợp đồng để hai bên có thể hiểu và đối chiếu các điều khoản, cam kết trách nhiệm với nó. Các phiên bản của Incoterms ban hành vào các năm: 1936, 1953 (được sửa đổi vào năm 1967 và 1976), 1980, 1990, 2000, 2010 và 2020.
- Incoterms chỉ xác định thời điểm di chuyển rủi ro hàng hóa, trách nhiệm, chi phí từ người mua đến người bán. Các nội dung khác về chuyển quyền sở hữu hàng hóa hay các hậu quả khi vi phạm hợp đồng không bao gồm trong Incoterms mà đề cập ở các điều khoản khác của hợp đồng.
- Không có hiệu lực trước các luật lệ địa phương : Cần lưu ý rằng các điều kiện trong Incoterms có thể bị mất hiệu lực nếu trái với luật địa phương. Do đó, các bên cần nghiên cứu và phải tuân thủ luật địa phương trong quá trình thương thảo và thực hiện hợp đồng mua bán.
- Mỗi bên có thể đàm phán để tăng thêm/ giảm bớt quyền lợi và trách nhiệm của mình tùy vào vị thế mạnh yếu mỗi bên nhưng cần giữ nguyên bản chất điều kiện cơ sở giao hàng.
- Các quy tắc trong Incoterms chủ yếu hướng đến các vấn đề chung có liên quan đến việc giao hàng, các vấn đề khác liên quan giá cả, phương thức thanh toán, thời gian bốc dỡ hàng, lưu kho…cần quy định rõ ràng trong bản hợp đồng.
Incoterms là những quy ước vô cùng quan trọng khi đàm phán giá cả trong thương mại quốc tế, bạn nên nẵm rõ các điều khoản để có thể áp dụng và phân rõ trách nhiệm giữa các bên.
Trên kia là những chia sẻ của chúng tôi về Incoterms, bạn có thể đọc và tham khảo khi đàm phán giá, hoặc bạn có thể thuê dịch vụ hải quan của chúng tôi, và chúng tôi sẽ đàm phán giá và đưa cho bạn giá về tay rẻ nhất.
Admin Facebook group: Cộng đồng Xuất nhập khẩu và Logistics
CEO Trung tâm đào tạo Xuất nhập khẩu và Logistics Masimex
CEO Công ty cổ phần Xuất nhập khẩu VnLogs
- Lưu ý khi làm giấy chứng nhận xuất xứ hàng hoá - Tháng Năm 24, 2024
- Chứng từ nhập khẩu đường Biển - Tháng Năm 24, 2024
- 5 lí do nên nhập hàng chính ngạch - Tháng Năm 24, 2024
